De wereld van elektrische gitaren is rijk aan geschiedenis, iconen en evolutie. Elk model, van de klassieke ST-vorm tot de futuristische headless gitaar, heeft zijn eigen identiteit, klankkarakter en culturele betekenis binnen de muziekwereld. In deze uitgebreide gids duiken we dieper in de oorsprong van elk model, de spelers die het groot maakten en de eigenschappen die dit type gitaar uniek maken.
1. ST-modellen (Stratocaster-stijl)
Oorsprong en geschiedenis
Het ST-model werd in de jaren vijftig geïntroduceerd en groeide al snel uit tot een revolutionaire standaard. De dubbelzijdige cutaways, comfortabele rondingen en drie-pickupconfiguratie maakten het een veelzijdige gitaar die geschikt was voor vrijwel elke muziekstijl. Door de tremolo-brug kreeg de gitarist nieuwe expressieve mogelijkheden die destijds ongekend waren.
Gebruikt door iconische gitaristen
Jimi Hendrix gebruikte zijn witte Strat op Woodstock en veranderde daarmee voorgoed het geluid van de elektrische gitaar. Eric Clapton ontwikkelde zijn kenmerkende toon deels op Stratocasters, terwijl Mark Knopfler zijn herkenbare vingerslagstijl combineerde met de heldere klank van dit model. John Mayer bracht het ST-model naar de moderne pop en blues.
Kenmerken van de gitaar
- Body met diepe contouren voor optimaal speelcomfort
- Drie single-coil pickups zorgen voor sprankelende, heldere en dynamische klanken
- Ideaal voor funk, blues, pop en moderne rock
- Tremolosysteem voor vibrato-effecten
2. TE-modellen (Telecaster-stijl)
Oorsprong en geschiedenis
Als een van de eerste massaproductie-elektrische gitaren ter wereld heeft de TE-vorm een mythische status. De eenvoud, betrouwbaarheid en directe klank maakten het een favoriet bij professionele muzikanten sinds de jaren vijftig.
Gebruikt door iconische gitaristen
Bruce Springsteen en Keith Richards maakten de Tele beroemd in de rockwereld. Brad Paisley liet zien hoe veelzijdig het model is binnen de country dankzij de scherpe en ritmische twang. Ook moderne indie-artiesten kiezen vaak voor dit model vanwege de herkenbare klank en minimalistische uitstraling.
Kenmerken van de gitaar
- Vaste brug met stalen plaat voor extra helderheid
- Twee single-coils met een agressieve, scherpe klank
- Directe attack en uitstekende dynamiek
3. LP-modellen (Les Paul-stijl)
Oorsprong en geschiedenis
In de jaren vijftig ontwikkelde jazzgitarist Les Paul een gitaar die meer sustain en warmte moest leveren dan de toen gangbare hollowbody-modellen. Het resultaat werd een massieve gitaar met een set-neck constructie en dikke humbuckers, die de basis zou vormen voor het rockgeluid van de twintigste eeuw.
Gebruikt door iconische gitaristen
Jimmy Page speelde grote delen van zijn Led Zeppelin-catalogus op een Les Paul. Slash maakte het model opnieuw populair in de jaren tachtig, terwijl Gary Moore en Peter Green bekend stonden om hun warme LP-sound. Zakk Wylde bracht het model naar de metalwereld met zijn iconische bullseye-design.
Kenmerken van de gitaar
- Zware mahonie body met esdoorn top
- Twee humbuckers voor warme, krachtige klanken
- Set-neck ontwerp voor maximale sustain
- Perfect voor rock, blues en metal
4. Double Cut-modellen
Oorsprong en geschiedenis
Double-cut gitaren ontstonden uit de behoefte aan betere toegang tot hoge frets. Fabrikanten ontwikkelden lichtere en slankere modellen met twee diepe uitsparingen. De bekendste voorbeelden zijn SG-modellen en moderne double-cuts van PRS.
Gebruikt door iconische gitaristen
Angus Young maakte de SG wereldwijd bekend met zijn rauwe rockgeluid. Carlos Santana speelde jarenlang op double-cut PRS-modellen en liet zien hoe veelzijdig dit model kan zijn binnen latin, rock en fusion.
Kenmerken van de gitaar
- Twee cutaways voor optimale toegang tot hoge frets
- Slank en licht ontwerp
- Breed inzetbaar, afhankelijk van pickupconfiguratie
5. Hollowbody en Semi-Hollow gitaren
Oorsprong en geschiedenis
Voor de komst van de massieve elektrische gitaar waren hollowbody-instrumenten de standaard binnen jazz en blues. Toen versterking steeds belangrijker werd, ontstond de semi-hollow: een holle kast met een massieve kern om feedback te verminderen.
Gebruikt door iconische gitaristen
BB King gebruikte zijn beroemde ES-335, die een van de invloedrijkste semi-hollows ooit is. George Benson en Wes Montgomery staan bekend om hun warme hollowbody-sound. Moderne artiesten zoals Noel Gallagher brachten de semi-hollow naar de britpop en indie.
Kenmerken van de gitaar
- Warme, akoestisch-achtige resonantie
- Semi-hollows verminderen feedback en bieden meer controle
- Ideaal voor jazz, blues, soul, indie en classic rock
6. Offset-modellen
Oorsprong en geschiedenis
Offset gitaren werden oorspronkelijk ontworpen voor jazzmuzikanten, maar vonden hun weg naar surfrock en later naar alternatieve muziek door hun unieke uitstraling en klank.
Gebruikt door iconische gitaristen
Kurt Cobain speelde vaak op Jaguars en Mustangs, en bracht het offsetmodel naar de grungewereld. Johnny Marr gebruikte de Jazzmaster voor zijn complexe ritmepartijen in The Smiths. Surfartiesten uit de jaren zestig maakten dit type populair door de heldere, ritmische sound.
Kenmerken van de gitaar
- Asymmetrische body voor comfortabele speelpositie
- Uniek tremolosysteem
- Veel klankkarakter en nuance
7. Flying V en andere extreme vormen
Oorsprong en geschiedenis
In de late jaren vijftig werden futuristische modellen zoals de Flying V en Explorer geïntroduceerd. Hoewel ze toen nauwelijks verkocht werden, groeiden ze later uit tot iconen binnen rock en metal.
Gebruikt door iconische gitaristen
Albert King gebruikte een Flying V in zijn bluescarrière. In heavy metal namen gitaristen zoals James Hetfield (Explorer) en Dimebag Darrell (ML-vorm) deze gitaren over vanwege hun agressieve uitstraling en krachtige klank.
Kenmerken van de gitaar
- High-output humbuckers
- Ontworpen voor staand spelen en optreden
- Agressieve toon met veel sustain
8. Headless gitaren
Oorsprong en geschiedenis
Headless gitaren ontstonden in de jaren tachtig als technische innovatie. Door het weglaten van de headstock werden balans en stabiliteit verbeterd. Moderne merken zoals Strandberg en Kiesel maakten het model opnieuw populair binnen progressieve muziek.
Gebruikt door iconische gitaristen
Tosin Abasi en Plini zijn bekende moderne spelers die headless gitaren gebruiken vanwege het lage gewicht, ergonomie en technische speelbaarheid. Ook sessiemuzikanten kiezen vaak voor dit type vanwege de stabiliteit en compactheid.
Kenmerken van de gitaar
- Geen traditionele headstock voor betere balans
- Innovatieve brug- en stemsystemen
- Strak, helder en modern geluid
Conclusie
Gitaarmodellen zijn meer dan alleen een vorm: ze vertegenwoordigen een stukje muziekgeschiedenis, een bepaalde speelstijl en een specifieke klankwereld. Van de veelzijdige ST-modellen tot de warme hollowbodies en de moderne headless gitaren – elk model heeft zijn eigen karakter en toepassingen. Het begrijpen van deze verschillen helpt gitaristen om een instrument te kiezen dat perfect aansluit bij hun stijl, wensen en muzikale ambities.
